Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda son yıllarda önemli adımlar atmıştır. 2025 yılı itibarıyla, bu alanda yapılan hukuki düzenlemeler ve uygulamalar, ülkenin çevresel politikalarını şekillendirmede kritik bir rol oynamaktadır. Bu makalede, Türkiye’de iklim değişikliğiyle ilgili güncel hukuki gelişmeler ve uygulamalar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

İklim Değişikliği ve Karbon Piyasası Yasası

2025 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan İklim Değişikliği ve Karbon Piyasası Yasası Tasarısı, ülkenin 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmasını desteklemeyi amaçlamaktadır. Tasarı, sera gazı emisyonlarının azaltılması için bir emisyon ticaret sistemi (ETS) kurulmasını ve karbon piyasası kurulunu oluşturmayı öngörmektedir. Bu sistemle, sera gazı emisyon izinlerinin alınıp satılması ve elde edilen gelirlerin iklim dostu projelerde kullanılması planlanmaktadır. Ayrıca, emisyon oluşturan faaliyetlerde bulunan şirketlerin, faaliyetlerine devam edebilmeleri için sera gazı emisyon izin belgesi almaları zorunlu kılınmıştır.

İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030)

Türkiye, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı direnç geliştirmek amacıyla 2024-2030 dönemini kapsayan İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı’nı uygulamaya koymuştur. Bu plan, su kaynakları yönetimi, tarım, ormancılık, biyolojik çeşitlilik, afet risk yönetimi ve insan sağlığı gibi alanlarda uyum stratejileri ve eylemlerini içermektedir. Amaç, iklim değişikliğinin olası etkilerini en aza indirerek, toplumsal ve ekolojik sistemlerin uyum kapasitesini artırmaktır.

İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030)

Sera gazı emisyonlarının azaltılması hedefiyle hazırlanan İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı, enerji, sanayi, ulaşım, atık yönetimi ve tarım gibi sektörlerde emisyon azaltımına yönelik politikaları ve tedbirleri içermektedir. Plan, yenilenebilir enerji kullanımının artırılması, enerji verimliliğinin teşvik edilmesi ve düşük karbonlu teknolojilerin desteklenmesi gibi konuları kapsamaktadır.

Uluslararası İşbirlikleri ve Yükümlülükler

Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası işbirliğine önem vermekte ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamında çeşitli yükümlülükler üstlenmektedir. Paris Anlaşması’na taraf olan Türkiye, sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum konularında ulusal katkı beyanlarını sunmuş ve bu doğrultuda politikalar geliştirmektedir.

Örnek Senaryo

Bir enerji şirketi, 2025 yılında yürürlüğe giren İklim Değişikliği ve Karbon Piyasası Yasası kapsamında, faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonları için emisyon izin belgesi almak zorundadır. Şirket, emisyonlarını azaltmak ve karbon piyasasında avantaj elde etmek amacıyla yenilenebilir enerji yatırımlarını artırma kararı alır. Bu süreçte, hukuki danışmanlık alarak yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirir ve emisyon ticaret sistemine uyum sağlar.

Yaklaşık Maliyetler

Masraf Kalemi	Yaklaşık Tutar (TL)
Emisyon İzin Belgesi Başvuru Ücreti	50.000 – 100.000
Yenilenebilir Enerji Yatırımları	500.000 ve üzeri
Enerji Verimliliği Danışmanlık Hizmeti	100.000 – 250.000
Hukuki Danışmanlık Ücreti	50.000 – 150.000

Not: Bu maliyetler, şirketin faaliyet alanı, büyüklüğü ve projelerin kapsamına göre değişiklik gösterebilir.

Hukuki Danışmanlık Almanın Önemi

İklim değişikliğiyle ilgili mevzuatın sürekli güncellenmesi ve karmaşık yapısı nedeniyle, şirketlerin yasal yükümlülüklerini doğru bir şekilde yerine getirmeleri büyük önem taşır. Bu süreçte, alanında uzman bir hukuk danışmanından destek almak, olası yasal risklerin önlenmesi ve uyum süreçlerinin etkin bir şekilde yönetilmesi açısından kritik rol oynar.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İklim Değişikliği ve Karbon Piyasası Yasası nedir?
Bu yasa, Türkiye’nin sera gazı emisyonlarını azaltmak ve 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmak amacıyla emisyon ticaret sistemi ve karbon piyasası kurulmasını öngören bir düzenlemedir.

2. Emisyon ticaret sistemi (ETS) nasıl çalışır?
ETS, şirketlerin belirlenen emisyon sınırları dahilinde kalmalarını teşvik eden bir mekanizmadır. Şirketler, ihtiyaçları doğrultusunda emisyon izinlerini alıp satabilirler. Emisyon sınırını aşan işletmeler, piyasadan izin satın almak zorunda kalır.

3. Şirketler neden emisyon izin belgesi almak zorunda?
Çevreyi korumak, karbon salınımını azaltmak ve küresel iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunmak amacıyla emisyon oluşturan faaliyetlerde bulunan tüm şirketler bu belgeyi almak zorundadır.

4. İklim değişikliği eylem planlarına uymayan şirketlere ne gibi yaptırımlar uygulanır?
Yasal yükümlülüklere uymayan şirketler, idari para cezaları ve faaliyet durdurma gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.