Kentsel dönüşüm, gecekondu bölgeleri ve mülkiyet sorunlarının yoğun yaşandığı alanlarda sıklıkla karşılaşılan kavramlardan biri “tapu tahsis belgesi”dir. Özellikle 1980’li yıllardan itibaren Türkiye’de mülkiyet hakkının devlet tarafından tanınmasında önemli bir rol oynamıştır.
Peki, tapu tahsis belgesi tam olarak nedir, hukuki niteliği nedir, ne işe yarar ve nasıl tapuya dönüştürülür? 2025 yılı itibariyle geçerli güncel düzenlemeler çerçevesinde tüm detaylarıyla açıklıyoruz.
Tapu Tahsis Belgesi Nedir?
Tapu tahsis belgesi, Hazine’ye ait taşınmazlar üzerine izinsiz olarak yapı inşa eden kişilere, ilgili taşınmazın kendilerine satılacağı vaadini içeren, belediye veya ilgili kamu kurumları tarafından verilen ön izin ve hak tanıyan bir belgedir.
Bu belge, doğrudan tapu yerine geçmez; ancak tapu alma sürecinde önemli bir adımdır.
Hukuki Dayanak: 2981 ve 3290 Sayılı Kanunlar
Tapu tahsis belgeleri, 2981 sayılı İmar Affı Kanunu ve bu kanunu değiştiren 3290 sayılı Kanun kapsamında verilmiştir. Bu düzenlemelerle:
- Gecekondu sahiplerine mülkiyet hakkı tanınmıştır.
- Belediyeler aracılığıyla hak sahiplerine tapu tahsis belgeleri verilmiştir.
Tapu Tahsis Belgesi Ne İşe Yarar?
- Mülkiyet sürecinde hak kazanımı sağlar.
- Tapuya geçiş için resmi başvuru imkânı sunar.
- Elektrik, su gibi altyapı hizmetlerinden faydalanmayı kolaylaştırır.
- İmar affı kapsamında yapı kayıt belgesiyle birlikte kullanılabilir.
Kimler Tapu Tahsis Belgesi Alabilir?
- 10.11.1985 tarihinden önce yapıyı inşa edenler
- Arsa kamuya aitse (Hazine, belediye, özel idare vs.)
- Belediye veya il özel idareye başvuru yapan ve değerlendirmesi olumlu sonuçlanan kişiler
Not: 1985 sonrasında yapılan yapılar için tapu tahsis belgesi verilmemektedir.
Tapu Tahsis Belgesi Tapu Yerine Geçer mi?
Hayır. Tapu tahsis belgesi bir mülkiyet belgesi değildir. Ancak;
- Tapu tahsis belgesi olan kişi, gerekli şartları yerine getirirse tapu alma hakkı kazanır.
- Belediye veya kamu kurumunca yapılacak işlemler sonucunda tapu tescili gerçekleşebilir.
Tapu Tahsis Belgesi İle Tapu Nasıl Alınır?
- Belediyeye başvuru yapılır.
- İlgili taşınmazın imar planına uygunluğu kontrol edilir.
- Belediye, satış işlemini hazırlar.
- Borcun ödenmesi halinde tapu devri gerçekleşir.
Tapu alımı için gerekli belgeler:
- Tapu tahsis belgesi
- Nüfus cüzdanı
- İkametgâh belgesi
- Ödeme dekontları
2025’te Tapu Tahsis Belgesi ile İlgili Gelişmeler
2025 yılı itibariyle tapu tahsis belgeleriyle ilgili iki önemli gelişme bulunmaktadır:
- Dijital arşiv sistemine geçilmiştir. Belediyeler e-devlet üzerinden belge doğrulaması yapabilmektedir.
- Kentsel dönüşüm kapsamında tapu tahsis belgesi olan bazı mahalleler öncelikli alan ilan edilmiştir.
Tapu Tahsis Belgesi Olanlar Dava Açabilir mi?
Evet. Tapu tahsis belgesi bulunan kişiler, tapunun verilmemesi halinde idare mahkemesinde dava açabilir. Ayrıca:
- Tapu iptali ve tescil davası açma hakkına da sahiptirler.
- Hakkın gaspı veya geciktirilmesi durumunda tazminat davası açılabilir.
Tapu Tahsis Belgesi ile Yapı Kayıt Belgesi Arasındaki Fark
| Özellik | Tapu Tahsis Belgesi | Yapı Kayıt Belgesi |
|---|---|---|
| Tarihsel Dayanak | 2981 sayılı Kanun | 2018 İmar Barışı |
| Amacı | Tapuya geçişin sağlanması | Kaçak yapının kayıt altına alınması |
| Geçerlilik Süresi | Süresiz | Geçici (imar affı süresince) |
| Veriliş Kurumu | Belediye/Valilik | Çevre ve Şehircilik Bakanlığı |
Tapu Tahsis Belgesi Satılabilir mi?
Tapu tahsis belgesi kişiye özel bir hak olduğundan, doğrudan başkasına devredilemez. Ancak miras yoluyla geçebilir. Tapu alındıktan sonra taşınmaz alım-satımı serbesttir.
Sık Sorulan Sorularla Tapu Tahsis Belgesi
❓ Tapu tahsis belgesi iptal edilir mi?
Evet. Sahte beyan, yasal sürelere uyulmaması veya haksız kullanım durumunda iptal edilebilir.
❓ Belediye tapuyu vermek zorunda mı?
Eğer şartlar yerine getirilmişse, idare tapu vermekle yükümlüdür.
❓ Tapu tahsis belgesi ile kredi çekilir mi?
Hayır. Tapu tahsis belgesi, teminat olarak kullanılamaz çünkü mülkiyet belgesi değildir.
Sonuç: Tapu Tahsis Belgesi Tapuya Giden Yolda İlk Adımdır
Tapu tahsis belgesi, geçmişte yapılan gecekondu yapılaşmalarının hukuki bir zemine oturtulmasında kritik bir araçtır. Bu belgeyi alan kişiler, gerekli koşulları yerine getirerek tapularına kavuşabilirler. 2025 itibariyle e-devlet üzerinden belge sorgulama, başvuru takibi ve hak sahipliği daha kolay hale gelmiştir.
Eğer siz de tapu tahsis belgesi sahibiyseniz, bulunduğunuz belediye ile irtibata geçerek güncel süreci başlatabilirsiniz.
Bir yanıt yazın