📌 Giriş
Haksız yere işten çıkarılan çalışanların iş güvencesini sağlamak ve haklarını korumak amacıyla açabileceği en önemli dava türlerinden biri işe iade davasıdır. İşverenin geçerli veya haklı bir sebep göstermeden iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçi iş mahkemesinde işe iade davası açarak işine geri dönme hakkını talep edebilir.
📌 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-21. maddeleri, işe iade davasının şartlarını ve süreçlerini düzenlemektedir.
Bu makalede, işe iade davasının hukuki dayanakları, açma şartları, işveren ve çalışanın yükümlülükleri, dava süreci ve sonuçları detaylı olarak ele alınacaktır.
📌 İşe İade Davası Nedir? Hukuki Dayanakları
📌 İşe iade davası, işverenin işçiyi geçerli bir sebep olmaksızın işten çıkarması durumunda, işçinin tekrar işine geri dönebilmesi için açtığı davadır.
✔ 4857 sayılı İş Kanunu madde 18-21, işe iade davalarının şartlarını belirler.
✔ İş güvencesi hükümleri, en az 30 işçi çalıştıran işyerlerinde geçerlidir.
✔ İş sözleşmesi haksız yere feshedilen çalışan, işe iade davası açabilir.
📌 Önemli Not: İşe iade davası açabilmek için işyerinde en az 6 ay çalışılmış olması gerekir.
📌 İşe İade Davası Açma Şartları ve Süreci
📌 İşe iade davası açabilmek için belirli şartların sağlanması gerekmektedir.
1️⃣ İşe İade Davası Açma Şartları
✔ İş sözleşmesi belirsiz süreli olmalıdır.
✔ İşverenin geçerli veya haklı bir sebep olmaksızın işten çıkarmış olması gerekir.
✔ İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalıdır.
✔ Çalışanın kıdemi en az 6 ay olmalıdır (bazı istisnalar hariç).
✔ İşçi, işten çıkarıldıktan sonra 30 gün içinde arabulucuya başvurmalıdır.
📌 Örnek: Bir fabrika işçisi, performans düşüklüğü bahanesiyle işten çıkarıldığını ancak bu iddianın gerçeği yansıtmadığını düşünüyorsa, işe iade davası açabilir.
2️⃣ İşe İade Davası Süreci
✔ İlk adım: İşçi, işten çıkarıldıktan sonra 30 gün içinde arabulucuya başvurmalıdır.
✔ Arabuluculuk süreci: Taraflar anlaşamazsa, işçi 2 hafta içinde iş mahkemesine dava açmalıdır.
✔ Dava süreci: Mahkeme, işverenin fesih gerekçesini inceler ve 4-6 ay içinde karar verir.
✔ Mahkeme kararı: Eğer işçi haklı bulunursa, işveren işçiyi işe geri almak zorundadır.
📌 Önemli Not: İşe iade davası kazanan işçi, mahkeme kararını aldıktan sonra 10 gün içinde işverene başvurmalıdır.
📌 İşveren ve Çalışanın Yükümlülükleri
📌 İşe iade davasında hem işverenin hem de çalışanın uyması gereken kurallar vardır.
1️⃣ İşverenin Yükümlülükleri
✔ Mahkeme kararı sonucunda işçiyi tekrar işe almak zorundadır.
✔ Eğer işçiyi işe geri almazsa, en az 4 ve en fazla 8 aylık maaşı kadar tazminat ödemek zorundadır.
✔ İşçinin boşta kaldığı süre için en fazla 4 aylık maaşını ödemelidir.
📌 Örnek: İş mahkemesi, işten çıkarılan bir çalışanın işe iadesine karar verirse, işveren işçiyi ya tekrar işe almak ya da tazminat ödemek zorundadır.
2️⃣ Çalışanın Yükümlülükleri
✔ İşe iade kararından sonra 10 gün içinde işverene başvurmalıdır.
✔ Eğer işe başlamak istemezse, sadece tazminat hakkını kullanabilir.
✔ İşveren çağırdığı halde işe başlamazsa, işe iade hakkını kaybeder.
📌 Önemli Not: İşe iade kararı alınan işçi, aynı pozisyonda veya benzer bir pozisyonda çalıştırılmalıdır.
📌 İşe İade Davası Sonuçları ve Tazminat Hakları
📌 İşe iade davasını kazanan işçi için farklı senaryolar söz konusu olabilir:
✔ İşçi işe geri dönebilir.
✔ İşveren, işçiyi işe almazsa tazminat ödemek zorundadır.
✔ İşçi, boşta geçen süre için en fazla 4 aylık maaşını talep edebilir.
✔ İşveren, işçiyi işe başlatmadığında en az 4 ve en fazla 8 aylık ücret tutarında ek tazminat öder.
📌 Örnek: İş mahkemesi, işten çıkarılan bir mühendisin işe iadesine karar verirse ve işveren bu karara uymazsa, işçiye 8 aylık maaş tutarında tazminat ödemek zorundadır.
📌 Önemli Not: İşe iade davası sonucunda işçi hem tazminat hem de boşta geçen süre için maaş alabilir.
📌 İşe İade Davası Kazanıldığında Uygulanacak Hukuki Yollar
📌 İşçi, işe iade davasını kazandıktan sonra şu adımları takip etmelidir:
✔ 1️⃣ Mahkeme kararını aldıktan sonra 10 gün içinde işverene başvurmalıdır.
✔ 2️⃣ İşveren işçiyi işe almazsa, tazminat ve boşta geçen süre ücreti için icra takibi başlatabilir.
✔ 3️⃣ İşveren mahkeme kararına uymazsa, işçi iş mahkemesine tekrar başvurabilir.
📌 Örnek: Bir satış temsilcisi, işe iade davasını kazandıktan sonra işvereni 10 gün içinde bilgilendirmezse, hakkını kaybedebilir.
📌 Önemli Not: İşveren, işe iade davasını kaybederse bile Yargıtay’a başvurma hakkına sahiptir.
📌 Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
❓ İşe iade davası açma süresi nedir?
✅ İşçi, işten çıkarıldıktan sonra 30 gün içinde arabulucuya başvurmalıdır.
❓ İşe iade davası ne kadar sürede sonuçlanır?
✅ 4-6 ay içinde sonuçlanır.
❓ İşe iade davası kazanan işçi kaç gün içinde işverene başvurmalıdır?
✅ 10 gün içinde başvuru yapmalıdır.
❓ İşveren işe başlatmazsa ne olur?
✅ İşçiye en az 4, en fazla 8 maaş tutarında tazminat ödemek zorundadır.
❓ Kimler işe iade davası açamaz?
✅ İşyerinde 30’dan az işçi çalışanlar ve kıdemi 6 aydan az olanlar.
Bir yanıt yazın