Giriş
Boşanma veya ayrılık sonrasında verilen nafaka, ekonomik olarak zor durumda kalan eşe veya çocuğa maddi destek sağlamak amacıyla belirlenir. Ancak nafaka ömür boyu devam eden bir yükümlülük değildir ve belirli durumlarda kesilebilir.
Peki, nafaka hangi durumlarda sona erer? Nafakanın kesilmesi için nasıl bir süreç izlenmelidir? Bu makalede, nafaka türlerine göre sona erme şartları, nafaka iptali davası ve Yargıtay kararları ışığında hukuki süreçler detaylı olarak ele alınacaktır.
Nafaka Türleri ve Kesilme Şartları
Türk Medeni Kanunu’na göre nafaka türleri farklı olduğu için kesilme nedenleri de farklılık gösterir.
📌 İştirak Nafakası (Çocuk Nafakası)
📌 Yoksulluk Nafakası
📌 Tedbir Nafakası
📌 Yardım Nafakası
Her bir nafaka türünün kesilme koşulları ayrı ayrı incelenmelidir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
1. İştirak Nafakası (Çocuk Nafakası) Ne Zaman Kesilir?
İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık sonrası çocuğun velayeti kendisinde olmayan ebeveynin, çocuğun bakım giderlerine katılması için ödediği nafaka türüdür.
Kesilme Şartları:
✅ Çocuğun 18 yaşını doldurması (Kural olarak)
✅ Çocuğun evlenmesi
✅ Çocuğun ekonomik olarak bağımsız hale gelmesi
✅ Çocuğun vefat etmesi
📌 İstisna: Eğer çocuk eğitim hayatına devam ediyorsa (üniversite, yüksek lisans vb.), nafaka eğitim süresi boyunca devam edebilir. Ancak, çocuğun mezun olduktan sonra ekonomik bağımsızlığını kazanması halinde kesilir.
2. Yoksulluk Nafakası Ne Zaman Kesilir?
Yoksulluk nafakası, boşanmadan sonra ekonomik durumu daha kötü olan eşe, diğer eş tarafından ödenen nafakadır.
Kesilme Şartları:
✅ Nafaka alan kişinin yeniden evlenmesi
✅ Nafaka alan eşin ekonomik durumunun iyileşmesi (İyi bir iş sahibi olması vb.)
✅ Nafaka alan kişinin fiilen evli gibi yaşaması (Yargıtay kararlarına göre, evlenmeden bir başkasıyla uzun süreli birlikte yaşamak da nafakanın kesilme sebebidir.)
✅ Nafaka alacaklısının vefat etmesi
📌 Önemli Not: Nafaka ödeyen kişinin evlenmesi, nafakanın kendiliğinden kesilmesine sebep olmaz. Ancak nafakanın azaltılması veya kaldırılması için dava açılabilir.
3. Tedbir Nafakası Ne Zaman Kesilir?
Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası devam ederken, eş ve çocukların geçimlerini sağlamak amacıyla mahkeme tarafından verilen geçici bir nafaka türüdür.
Kesilme Şartları:
✅ Boşanma davasının sonuçlanması
✅ Mahkemenin tedbir nafakasını kaldırması
📌 Tedbir nafakası, boşanma kararı kesinleştikten sonra otomatik olarak sona erer. Ancak mahkeme, yoksulluk veya iştirak nafakasına hükmederse, bu nafaka türlerinden biri devam edebilir.
4. Yardım Nafakası Ne Zaman Kesilir?
Yardım nafakası, anne, baba, çocuk veya kardeşlerden birinin ekonomik sıkıntıya düşmesi halinde talep edilebilen bir nafaka türüdür.
Kesilme Şartları:
✅ Nafaka alacaklısının ekonomik durumunun düzelmesi
✅ Nafaka yükümlüsünün ödeme gücünü kaybetmesi
✅ Taraflardan birinin vefat etmesi
Nafaka Nasıl Kaldırılır? (Nafaka İptali Davası)
Eğer nafakanın kesilmesini gerektiren bir durum ortaya çıkmışsa, nafaka ödeyen kişi nafakanın iptali için dava açabilir.
1. Nafaka İptali Davası Açma Şartları
- Nafaka alan kişinin evlendiği, ekonomik durumunun düzeldiği veya evli gibi yaşadığı ispatlanmalıdır.
- Nafaka iptali davası, nafaka yükümlüsü (ödeyen kişi) tarafından açılır.
2. Yetkili ve Görevli Mahkeme
- Nafaka iptali davası, nafaka alacaklısının ikamet ettiği yer Aile Mahkemesi’nde açılır.
3. Mahkemeye Sunulabilecek Deliller
📌 SGK kayıtları (İş bulduğunu gösteren kayıtlar)
📌 Evlenme kayıtları (Yeniden evlilik halinde)
📌 Birlikte yaşama tespit tutanakları
📌 Tanık beyanları
📌 Önemli Not: Nafaka iptali davası açılmadan, nafaka ödemeyi durdurmak mümkün değildir. Aksi takdirde, nafaka alacaklısı icra yoluyla nafakayı tahsil edebilir.
Nafaka Ödenmezse Ne Olur?
Nafaka, mahkeme kararıyla belirlenen bir yükümlülük olduğu için ödenmemesi durumunda hukuki yaptırımlar uygulanır.
📌 İcra Takibi: Nafaka alacaklısı, ödenmeyen nafaka için icra takibi başlatabilir.
📌 Tazyik Hapsi: Nafaka borcunu ödemeyen kişi hakkında 3 aya kadar hapis cezası verilebilir (İcra ve İflas Kanunu madde 344).
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Nafaka, nafaka ödeyen kişi işsiz kaldığında kesilir mi?
- Hayır. Ancak nafaka yükümlüsü, ekonomik durumunun kötüleştiğini ispat ederek nafaka indirimi davası açabilir.
2. Nafaka alan kişi, yüksek maaşlı bir işe girerse nafaka kesilir mi?
- Evet. Nafaka alan kişinin ekonomik durumunun düzelmesi halinde nafaka iptal edilebilir.
3. Nafaka alan kişi evlenirse nafaka otomatik olarak kesilir mi?
- Evet. Yeniden evlenen kişinin nafaka hakkı otomatik olarak sona erer ve dava açılmasına gerek kalmaz.
4. Nafaka yükümlüsü ölürse nafaka ödemeye devam edilir mi?
- Hayır. Nafaka borcu, nafaka yükümlüsünün ölümü ile sona erer.
5. Nafaka, nafaka alacaklısının evli gibi yaşadığı ispatlanırsa kesilir mi?
- Evet. Mahkeme, fiili evlilik benzeri birliktelikleri nafakanın kesilme nedeni olarak kabul etmektedir.
Sonuç
Nafaka ömür boyu süren bir yükümlülük değildir ve belirli koşullar sağlandığında sona erer. Yoksulluk nafakası evlenme, ekonomik iyileşme veya fiili birliktelik halinde kesilirken, iştirak nafakası çocuğun 18 yaşını doldurmasıyla sona erer.
Eğer nafaka yükümlüsü haksız bir ödeme yaptığını düşünüyorsa, nafaka iptali davası açarak mahkemeye başvurabilir.
Bir yanıt yazın