Deniz taşımacılığı, uluslararası ticaretin omurgasını oluşturan en önemli lojistik yöntemlerden biridir. Ancak bu alandaki ticari faaliyetler, kendi içinde oldukça teknik ve hukuki detaylara sahiptir. İşte bu noktada deniz ticareti avukatı, hem ulusal hem de uluslararası deniz hukuku çerçevesinde ortaya çıkan tüm uyuşmazlıklarda uzmanlık sağlayarak sürecin adil ve güvenli şekilde yürütülmesini sağlar. Peki deniz ticareti avukatı ne iş yapar, hangi alanlarda faaliyet gösterir ve kimler bu avukattan destek almalıdır?
Deniz Ticareti Hukuku Nedir?
Deniz ticareti hukuku, gemilerle yapılan yük ve yolcu taşımacılığını, gemi sicil işlemlerini, gemi alım-satımını, deniz kazalarını, kurtarma işlemlerini ve deniz sigortalarını düzenleyen özel hukuk dalıdır.
Türkiye’de bu alan, Türk Ticaret Kanunu’nun 5. Kitabı olan “Deniz Ticareti” hükümleriyle düzenlenmektedir. Ayrıca uluslararası deniz hukuku sözleşmeleri, Londra Sözleşmeleri, Rotterdam Kuralları, Cenevre Kuralları gibi metinler de uygulama alanı bulur.
Deniz Ticareti Avukatı Kimdir?
Deniz ticareti avukatı, gemi sahipleri, armatörler, taşıyıcılar, deniz sigorta şirketleri ve liman işletmeleri gibi denizcilik sektörünün taraflarını temsil eden, deniz taşımacılığı ve ticaretine özgü uyuşmazlıklarda hukuki danışmanlık ve dava takibi yapan uzman bir hukukçudur.
Bu avukatlar, hem ulusal deniz ticaret kurallarını hem de deniz taşımacılığına dair uluslararası teamülleri çok iyi bilmek zorundadır.
Deniz Ticareti Avukatı Ne İş Yapar?
Deniz ticareti avukatının görev alanı oldukça geniştir. İşte başlıca faaliyet alanları:
1. Taşıma Sözleşmeleri ve Konşimento Uyuşmazlıkları
Gemi ile yapılan taşımalar taşıma sözleşmeleri ve konşimentolar (taşıma belgeleri) ile düzenlenir. Bu belgelerdeki hatalar veya ihlallerde:
- Navlun (taşıma ücreti) alacak davaları
- Konşimentoya dayalı mülkiyet iddiaları
- Mal tesliminde zarar ve gecikme tazminatları
gibi davalar açılır.
2. Gemi Kazaları ve Çatışmalar
Gemi kazaları, deniz hukuku açısından hem sorumluluk hem de tazminat doğurur. Deniz ticareti avukatı şu durumlarda devreye girer:
- Gemi çatışmaları
- Liman kazaları
- Deniz kirliliği ve çevre zararları
- Yük kayıpları
Avukat, tazminat sürecini yürütür ve liman idareleriyle yazışmaları yapar.
3. Gemi Alım-Satım ve Sicil İşlemleri
Gemi alım satımı yüksek meblağlı ve teknik süreçler içerir. Deniz avukatı:
- Alım-satım sözleşmelerini hazırlar
- Gemi siciline tescil işlemlerini yürütür
- Bayrak değişimi prosedürlerini takip eder
4. Deniz Sigortası Uyuşmazlıkları
Yük sigortası, gövde sigortası (hull insurance), P&I (Protection & Indemnity) gibi sigorta türlerinde:
- Hasar ihbarı
- Sigorta tazminatı talepleri
- Poliçe yorumları
gibi işlemleri yürütür.
5. Deniz İş Hukuku ve Mürettebat Hakları
Mürettebat ile armatör arasındaki sözleşmelerde doğan uyuşmazlıklarda:
- Ücret alacakları
- İş kazaları
- İş sözleşmesi fesihleri
konularında hukuki destek sağlar.
6. Tahkim ve Arabuluculuk Süreçleri
Denizcilikte uyuşmazlıkların çoğu tahkim yoluyla çözülür. Deniz ticareti avukatı:
- LMAA (Londra Denizcilik Tahkim Birliği)
- ICC (Uluslararası Ticaret Odası)
- Türk Tahkim Kurulu
nezdinde müvekkilini temsil eder.
Deniz Ticareti Avukatı Hangi Davalara Bakar?
- Navlun alacağı davaları
- Konşimento kaynaklı tazminat davaları
- Gemi çatışması ve hasar tazminatı
- Deniz sigortası uyuşmazlıkları
- Yük kaybı veya zarar davası
- Deniz kazası ceza davaları
- Gemi ipoteği tesis ve takibi
- Bayrak ve liman değişiklikleri
Kimler Deniz Ticareti Avukatına Başvurmalı?
- Armatörler ve gemi sahipleri
- Deniz taşımacılığı yapan şirketler
- Lojistik firmaları
- Sigorta şirketleri
- Deniz limanı işletmeleri
- Gemi brokerleri
- Mürettebat ve kaptanlar
Deniz Ticareti Avukatı Ücretleri Ne Kadardır?
Bu alandaki davalar teknik olduğu kadar yüksek maliyetli de olabilir. 2025 yılı itibarıyla:
- Taşıma sözleşmesi ihtilafları: 25.000 – 100.000 TL
- Deniz kazası tazminat davaları: 50.000 TL’den başlayıp milyon TL seviyelerine çıkabilir
- Sigorta uyuşmazlıkları danışmanlığı: 15.000 – 60.000 TL
- Tahkim süreçleri: 100.000 TL’den başlayan avukatlık ücretleri söz konusudur
Ücretler; dava konusu, uyuşmazlığın niteliği ve uluslararası boyutuna göre değişir.
Deniz Ticareti Avukatının Takip Ettiği Mevzuat
- Türk Ticaret Kanunu (5. Kitap – Deniz Ticareti)
- Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) düzenlemeleri
- Rotterdam ve Hamburg Kuralları
- Londra Denizcilik Tahkim Kuralları
- P&I Kulüpleri Uygulamaları
Bu düzenlemelere hâkim bir deniz ticareti avukatı, doğru stratejiyle dava sürecini yönlendirir.
Deniz Ticareti Avukatı ile Çalışmanın Avantajları
- Uluslararası hukuk kurallarına uygunluk sağlanır
- Ticari zarar riski en aza indirilir
- Sigorta süreçleri hızlı ve güvenli ilerler
- Teknik sözleşmeler hukuka uygun düzenlenir
- Tahkim ve arabuluculuk süreçlerinde uzmanlık sunulur
SSS: Sıkça Sorulan Sorular
1. Deniz kazalarında sorumluluk nasıl belirlenir?
Çatışmanın oluş şekli, gemi kaptanlarının kusuru ve sigorta kayıtları dikkate alınarak sorumluluk paylaştırılır.
2. Gemi sahibi, yük hasarından sorumlu olur mu?
Taşıma sözleşmesine ve konşimentoya göre değişir. Genellikle taşıyıcı, yükün hasarsız tesliminden sorumludur.
3. Deniz taşımacılığına dair davalar nerede görülür?
Genellikle İhtisas Ticaret Mahkemeleri ve İcra Mahkemeleri görevli olur. Uluslararası boyutta ise tahkim söz konusudur.
4. P&I sigortası nedir?
Gemi sahibinin üçüncü şahıslara verdiği zararları karşılayan özel bir denizcilik sigortası türüdür.
5. Konşimento nedir ve ne işe yarar?
Taşımaya konu malın taşındığını ve belirli kişiye teslim edilmesi gerektiğini gösteren belgedir. Taşımada mülkiyet belgesi yerine geçer.
6. Denizcilik tahkimi zorunlu mudur?
Hayır. Ancak sözleşmede tahkim şartı varsa taraflar tahkime gitmek zorundadır. Bu durumda mahkemeye başvurulamaz.
Sonuç
Deniz ticareti avukatı, deniz taşımacılığı ve uluslararası lojistik alanında ortaya çıkan tüm hukuki sorunlara karşı uzmanlık sunan bir hukuk profesyonelidir. Taşıma sözleşmelerinden deniz kazalarına, sigorta uyuşmazlıklarından tahkim süreçlerine kadar birçok teknik konuda danışmanlık ve temsil hizmeti sunan bu avukatlar, ticaretin güvenle yürütülmesini sağlar. Eğer denizcilik sektöründe faaliyet gösteriyorsanız, deneyimli bir deniz ticareti avukatı ile çalışmak işletmenizin güvenliği açısından büyük önem taşır.
Bir yanıt yazın